Những cây có múi như cam, bưởi, chanh, quýt ngày càng trồng phổ biến ở nhiều nơi trên cả nước mang hiệu quả cao trong cải thiện kinh tế cho người nông dân. Tuy nhiên, có rất nhiều bệnh liên quan tới cây có múi điển hình như Bệnh vàng lá và thối rễ đã gây ra ảnh hưởng lớn tới năng suất cây trồng. Đây là bệnh khá phổ biến ở các loại cây có múi với các dấu hiệu nhận biết ở cây là lá cây bị đốm vàng, dễ bị rụng lá. Còn rễ cây ở phía dưới nếu bị nhiễm bệnh sẽ dần bị thối rữa, khiến cây không hấp thu được dinh dưỡng và bị chết dần chết mòn. Bệnh vàng lá và thối rễ gây ảnh hưởng trầm trọng tới năng suất cây trồng. Vì vậy bà con nông dân cần phải phát hiện và trị bệnh càng sớm càng tốt.
Nguyên nhân gây bệnh vàng lá và thối rễ cho cây có múi
Bệnh vàng lá thối rễ là do nhiều tác nhân bao gồm Fusarium, Pythium, Phytophthora, Rhizoctonia, tuyến trùng và nhện hại rễ gây ra. Bệnh không xuất hiện ngay mùa mưa. Lúc đất bị oi nước, mà thường xuất hiện nghiêm trọng trong đầu mùa nắng. Khi bệnh mới xuất hiện, lá của cây vẫn bình thường. Nhưng gân lá có màu vàng nhạt, phiến lá ngả màu vàng cam và dễ rụng. Khi có gió lá già phía dưới bị rụng trước. Sau đó đến lá trên, chất lượng trái kém và bị rụng sớm. Bệnh nặng có thể làm chết cả cây, nếu không chữa trị kịp thời.
Nhánh cây bị bệnh hướng nào, thì rễ cũng thường bị hư thối ở hướng đó. Bộ rễ bị thối từ rễ nhỏ lan dần vào trong rễ lớn. Rễ bị thối có màu nâu, vỏ rễ tuột ra khỏi phần gỗ. Bên trong có sọc nâu lan dần vào rễ cái. Rễ mất khả năng hấp thu nước và dinh dưỡng nuôi cây từ đó làm cành bị chết khô. Khi bị bệnh nặng, tất cả rễ đều bị thối đen và chết. Cuối cùng là chết toàn cây.
Nguyên nhân: Tuyến trùng, rệp sáp đất và nhện hại rễ là các tác nhân chính gây ra bệnh vàng lá thối rễ. Vì chúng tạo ra các vết thương trên bộ rễ, làm giảm khả năng miễn dịch của bộ rễ. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho tổ hợp nấm (Fusarium, Pythium, Phytophthora, Rhizoctonia) xâm nhập và gây hại.
Hướng dẫn phòng trừ bệnh
– Vườn trồng cây có múi đất phải cao ráo, thoát nước tốt. Nếu vườn thấp phải làm bờ bao để kiểm soát nước trong mùa mưa lũ.
– Chọn cây giống sạch bệnh. Vườn trồng phải có hệ thống rãnh thoát nước tốt.
– Tỉa cành, tạo hình cho cây ngay khi cây còn nhỏ. Thừờng xuyên cắt tỉa, loại bỏ những cành già yếu, sâu bệnh.
– Loại bỏ những cây bệnh nặng, không có khả năng phục hồi,
– Bón vôi vào đầu mùa mưa để sát khuẩn, ngăn ngừa nấm bệnh. Và nâng pH đất giúp cây sinh trưởng phát triển tốt.
– Kiểm tra vườn thường xuyên nhằm phát hiện sớm nhất để có biện pháp phòng trừ kịp thời.
– Tăng cường sử dụng phân hữu cơ. Đặc biệt là phân hữu cơ vi sinh (Phân Hữu Cơ Sinh Học WEHG) để ổn định cấu trúc đất. Tăng độ mùn, đất tơi xốp và tiêu diệt mầm bệnh gây hại có trong đất.
– Nên bổ sung CALCIUM NITRATE một năm 3 lần nhằm tăng sức miễn dịch cho bộ rễ và đề kháng cho cây.
– Xử lý thuốc trừ tuyến trùng, rệp sáp đất và nhện hại rễ quanh vùng rễ như : map Winner 5WG định kỳ 2 – 3 lần/năm. Đặc biệt vào mùa khô.
Thuốc đặc trị bệnh vàng lá thối rễ cho cây có múi
- Bệnh vàng lá thối rễ rất khó chữa trị nên cần lưu ý theo dõi vườn. Và phun thuốc phòng ngừa bệnh sớm.
- Có thể dùng Antracol 70WP để tưới gốc.
- Phun ngừa: Xử lý vườn bằng công thức trên, tưới thuốc 3 lần 1 năm vào các thời điểm đầu mùa mưa. Giữa mùa mưa và kết thúc mùa mưa. Kết hợp phun Dipomate qua lá sau khi kết thúc mỗi lần tưới 03 ngày. Với liều lượng pha 1 lít Dipomate 430SC cho phuy 200 lít nước phun ướt đều tán lá.
- Phun khi bệnh chớm xuất hiện rải rác vài nhánh trên tán cây: Xử lý thuốc ngay bằng công thức trên, tưới thuốc 3 lần, mỗi lần cách nhau 7 ngày. Kết hợp phun Dipomate qua lá sau khi kết thúc tưới lần cuối 3 ngày. Với liều lượng pha 1 lít Dipomate cho phuy 200 lít nước phun ướt đều tán lá.
