Ngoài mô hình nuôi bò lấy thịt, lấy sữa thì mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản đã và đang là một trong những hình thức kinh doanh được nhiều bà con lựa chọn. Đây là một hướng đầu tư giúp gia tăng thu nhập, cải thiện đời sống hiệu quả ở nhiều tỉnh thành hiện nay. Tuy nhiên, để phát triển tốt nhất hình thức chăn nuôi này thì bà con cần phải nắm rõ được cách chọn bò giống sinh sản, cách chăm sóc từ bò mẹ cho đến lúc sinh bê con thật hiệu quả.
Những mô hình chăn nuôi bò cái sinh sản ở các địa phương hiện nay chỉ dừng lại ở mức kinh doanh hộ gia đình, nhỏ lẻ, kinh nghiệm chăn nuôi cũng chưa đúng và đủ. Do đó, để nuôi và chăm sóc và cái sinh sản đòi hỏi hộ chăn nuôi phải có kinh nghiệm và những kiến thức cơ bản. Trong bài viết này của chúng tôi sẽ chia sẻ đến bạn bí quyết chăn nuôi bò cái sinh sản thật hiệu quả, hãy cùng theo dõi nhé!
Cách chọn giống chăn nuôi bò cái sinh sản
Cũng như các mô hình chăn nuôi sinh sản khác, điều quan trọng để bò có thể sinh sản được nhiều, chăm con tốt, bà con cần phải lựa chọn bò mẹ thật kỹ lưỡng. Chọn bò cái sinh sản bà con cần chú ý một số đặc điểm sau:
- Dáng đi nhanh nhẹn, da mỏng, thân hình có sự hài hòa giữa các phần đầu; cổ, thân, lông thưa, thuần tính và hiền lành.
- Đầu nhẹ, mũi to, hàm răng phải đều và trắng, mõm rộng; cổ dài vừa phải, thanh thoát, da cổ có nếp nhăn. Phần ngực sâu, rộng. Xương sườn mở rộng, cong về phía sau, bụng to nhưng không bị xệ. Bốn chân bò thẳng và mảnh, móng khít, mông nở, lưng ít dốc. Bầu vú phát triển đều về phía sau, 4 núm vú đều có độ dài vừa phải. Không có vú kẹ và da vú mỏng, tĩnh mạch phân thành nhánh ở vú nổi rõ.
- Giống bò tốt phải là có khoảng cách giữa 2 lứa đẻ ngắn. Bò cái sinh sản tốt thường có tuổi đẻ lứa đầu khoảng từ 27 – 30 tháng tuổi.
Có khẩu phần ăn hiệu quả
Thường thì khẩu phần ăn cho bò cái trọng lượng trung bình 200 – 220 kg thì cần ít nhất 1kg bột hoặc cám (ngô, gạo) + 0,2 đến 0,3 kg khô dầu lạc và khoảng 20g Premix khoáng, vitamin (nếu nuôi thả). Cần bổ sung thêm khoảng 20 đến 25kg cỏ xanh nếu như bò nuôi nhốt chuồng. Nếu bò sinh sản có trọng lượng lớn hơn; thì tăng lượng thức ăn theo tỷ lệ 2,5 – 3kg vật chất khô/100kg thể trọng.
Còn trong thời gian bò chửa hoặc sinh con thì cần phải bổ sung thêm thức ăn tinh nhằm tăng hàm lượng dinh dưỡng nuôi thai và sản xuất sữa cho con bú. Bà con có thể cho ăn theo khẩu phần (30 đến 35 kg cỏ tươi + 2kg rơm ủ + 1kg thức ăn tinh hoặc cám tổng hợp + 25 đến 30 gr muối + 30 đến 35 gr bột xương/ngày) là hợp lý nhất. Bên cạnh đó, bà con có thể dùng thêm sản phẩm có chứa chất khoáng; vitamin trong khẩu phần ăn của bò.
Quan sát để giống phối
- Khi bò cái động dục sẽ có các biểu hiện: Kêu rống lên, phá chuồng, kém hoặc bỏ ăn, thích nhảy lên lưng con khác rồi lại đứng yên cho con khác nhảy lên. Âm hộ hơi mở có màu đỏ hồng, dịch từ âm hộ chảy ra trong như nhựa chuối,…Thời điểm phối giống (thụ tinh) thích hợp nhất là sau khi kết thúc chịu đực. Bà con cần theo dõi những biểu hiện của đàn bò cái, quan sát tình trạng của bò; để cho bò đi giống ngay trong ngày sẽ đạt hiệu quả.
- Chú ý: Trong thời kỳ bò mang thai, người nuôi không nên bắt bò cày; kéo hoặc xua đuổi để bò chạy sẽ ảnh hưởng xấu đến thai.
Khi bò đẻ và chăm sóc sau sinh
Đỡ đẻ cho bò
Đây là giai đoạn cực kì quan trọng, nếu thuận lợi thì bò sẽ sinh ra con khỏe mạnh. Bà con cần chú ý các biểu hiện bồn chồn, chân gãy lên bụng, đuôi cong; vú căng, âm hộ nở, có dịch nhầy là bò sắp đẻ. Nếu bò đẻ thuận lợi người nuôi có thể tự đỡ đẻ cho bò bằng cách sát trùng tay, kiểm tra thai xuôi hay ngược để sửa lại.
Dùng tay kéo nhẹ bê ra, cắt dây rốn để còn 10 đến 12cm rồi sát trùng rốn cho bê bằng cồn, lau nhớt dãi trong mũi, mồm bê và đặt lên mô rơm khô để bò mẹ vệ sinh tiếp cho con. Người nuôi cũng nên bóc móng cho bê sau sinh để bê khỏi bị ngã vì trơn trượt. Vệ sinh phần thân sau và vú bò mẹ để bê con có thể bú ngay sau sinh. Nếu trường hợp bò đẻ khó thì cần phải có sự can thiệp của bác sĩ thú y.
Chăm sóc sau sinh
Sau khi bò sinh xong, bà con cần hồi sức cho bò mẹ bằng nước uống ấm có pha cám, muối. Thời gian đầu sau sinh (2 đến 3 tuần) nên cho bò mẹ ăn cháo (1,2 đến 1,5 kg thức ăn tinh/con/ngày + 25 đến 30 gr muối ăn + 30 đến 35 gr bột xương + cỏ tươi ăn tự do cả ngày). Các ngày sau cho bò mẹ ăn 25 đến 30 kg cỏ tươi + 2 đến 3 kg rơm ủ + 1,5 đến 2 kg cám. Hoặc thức ăn hỗn hợp để bò mẹ phục hồi sức khỏe, nhanh có lứa sau.
Trong giai đoạn này cũng cần giữ vệ sinh sạch sẽ chuồng trại và cơ thể bò mẹ. Bởi trong giai đoạn này sức đề kháng của cả bò mẹ và bê con đều yếu nên rất dễ làm điều kiện cho virus gây bệnh. Bà con cần tiêm phòng đầy đủ vacxin định kỳ một số bệnh truyền nhiễm như dịch tả; tụ huyết trùng, lở mồm long móng, bệnh sẩy thai truyền nhiễm. Chăn nuôi bò sinh sản là mô hình chăn nuôi phổ biến; và đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho bà con. Chỉ cần bà con quan tâm, tìm hiểu; và áp dụng cách chăn nuôi bò sinh sản phù hợp với điều kiện là đã có thể thành công. Hy vọng với những chia sẻ về kỹ thuật chăn nuôi bò ở trên sẽ giúp ích cho bà con chăn nuôi.
