Tuy nuôi chim cút có giá trị kinh tế cao nhưng phương pháp nuôi chim cút lại là một công việc gian nan, đòi hỏi sự quyết tâm cao của người chăn nuôi. Chim cút ít bị bệnh hơn gà ta và nếu bị bệnh cũng ở mức độ nhẹ nhàng hơn. Tuy nhiên, điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt, do đó dịch bệnh trên chim cút càng ngày diễn biến khá phức tạp. Trong đó, bệnh thương hàn là căn bệnh mà người nuôi chim cút thường gặp phải.
Đây là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Salmonellosis gây ra, đã được phát hiện và nghiên cứu ở Hoa Kỳ và một số nước Châu Âu. Đây là bệnh phổ biến của chim cút, gà, ngan, vịt, khi mắc bệnh sẽ có hội chứng viêm ruột và tiêu chảy. Người dân cần nắm rõ các dấu hiệu của bệnh để có biện pháp phòng trị kịp thời, giảm thiệt hại về kinh tế. Bài viết dưới đây sẽ giúp bà con hiểu rõ và phòng trừ bệnh cho chim cút nuôi hiệu quả.
Nguyên nhân
Bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonellosis gây ra. Vi khuẩn có thể nuôi cấy, phát triển tốt ở môi trường thạch nước thịt và peptone ở pH là 7,2, nhiệt độ 370C. Vi khuẩn bị diệt ở nhiệt độ 600C trong 10 phút, dưới ánh sáng mặt trời trong 24 giờ. Nhưng chúng có thể tồn tại 20 ngày khi đặt trong bóng tối. Một số hóa chất có thể diệt được vi khuẩn như KMnO4 1/1.000 trong 3 – 5 phút.
Trong tự nhiên, nhóm vi khuẩn thương hàn có thể gây bệnh cho nhiều loại gia cầm khác nhau như gà, vịt, các loài chim trời… Chim cút ở các lứa tuổi đều có thể bị nhiễm bệnh. Bệnh lây chủ yếu qua đường tiêu hóa. Khi ăn uống phải thức ăn hoặc nước uống có vi khuẩn, chim sẽ bị nhiễm bệnh. Bệnh cũng có thể lây qua trứng khi chim cút mẹ bị nhiễm bệnh hoặc lây từ loài gia cầm khác sang chim cút. Bệnh có thể lây nhiễm quanh năm, nhưng thường xuất hiện nhiều vào các tháng có thời tiết ấm áp và ẩm ướt trong mùa xuân, đầu mùa hè và cuối mùa thu.
Triệu chứng và bệnh tích
- Triệu chứng: tỷ lệ trứng giảm từ 10 – 30%, ăn giảm, ủ rũ, phân loãng và trắng, chết. Trứng cút bệnh có dính máu, trứng nhọn và mềm. Cút con thấy phân chảy có màu trắng, đứng ủ rũ, mắt lim dim, khô chân xù lông, xã cánh và chết.
- Bệnh tích: Gan sẫm màu có lấm tấm xuất huyết trong những ngày đầu; sau hoại tử trắng như đinh ghim. Mật sựng to, ruột tụ máu và xuất huyết. Nếu kéo đài có hoại tử viêm loét từng đám. Buồng trứng bị teo và tích máu.
Phòng bệnh thương hàn ở chim cút
Có thể sử dụng 2 loại thuốc Chloramphenicol 250 mg/lít nước uống, Teramycin 250 mg/lít nước uống hoặc Neotesol để phòng bệnh thương hàn ở chim cút. Nghiền nhỏ 2 viên thuốc trên pha chung trong 1 lít nước cho uống liên tục 4 ngày (nếu nước và thuốc hết tới đâu thì pha bổ sung tới đó) sau nghỉ 3 ngày sử dụng 6 tuần liền đối với cút thịt. Còn cút để dùng liên tục trong thời gian đẻ. Nhưng mỗi tuần chỉ dùng thuốc phòng 3 ngày, nghỉ 4 ngày.
Ngoài ra, có thể sử dụng một trong các loại thuốc sau, liệu trình cũng pha nước uống như trên:
- Neotesol 2,5g/1 lít nước uống (1/2 muỗng cà phê)
- Amfuridon 6g/lít nước uống
- Neo-Terramycin 500mg/ lít nước uống
- Chlotetrasol 2,5 mg/ 1lít nước
- T.T.S. 2,5 kg/1 lít nước uống
Trị bệnh thương hàn ở chim cút
Dùng một trong những loại kháng sinh trên nhưng liều tăng gấp đôi và liệu trình điều trị 5 – 7 ngày mới ngưng. Kết hợp với vitamin B1, C, K để bổ trợ cho chim cút trong quá trình điều trị. Trong quá trình trị bệnh, người nuôi nên cho chim ăn thức ăn mềm dễ tiêu như thức hỗn hợp dạng bột để tránh tổn thương niêm mạc tiêu hóa.
