Artemia là một loài sinh vật ăn lọc không chọn lựa, hầu hết chúng sử dụng chất thải hữu cơ, tảo đơn bào và vi khuẩn có kích thước nhỏ hơn 50 µm. Các khu vực sinh cảnh tự nhiên có Artemia xuất hiện thường có chuỗi thức ăn rất đơn giản và có rất ít thành phần giống loài tảo. Artemia thường được tìm thấy ở những nơi có nồng độ muối cao không có tôm, cá săn mồi và các động vật khác cạnh tranh thức ăn như luân trùng, giáp xác nhỏ ăn tảo. Artemia là thức ăn tươi được sử dụng trong nuôi trồng thủy sản.
Việc sử dụng ấu trùng Artemia nauplius được nở từ trứng với số lượng lớn rất tốn kém và chất lượng trứng (tỷ lệ nở) không được kiểm soát. Để hạn chế điều này, người ta sử dụng sinh khối Artemia để giảm số lượng Artemia nauplius nhưng hiệu quả lại cao hơn. Việc nuôi Artemia trên ruộng muối rất hiệu quả, bình quân người nuôi Artemia đạt lợi nhuận từ 40 60 triệu đồng/ha/vụ thu hoạch. Tìm hiểu kỹ thuật của quá trình nuôi Artemia để có được năng suất như mong muốn.
Chuẩn bị ao nuôi
Ao nuôi có diện tích 2.000 – 2.500 m2, mương bao rộng 1 m và sâu 20 – 30 cm, bờ bao đảm bảo giữ được nước tối thiểu > 40 cm (tính từ mặt trảng). Ao không bị rò rỉ, mặt trảng tương đối bằng phẳng. Cần thiết kế khu chứa nước dùng để gây màu đảm bảo lượng nước cấp cho ao nuôi, chiếm 20% tổng diện tích khu nuôi, độ sâu ao 0,8 – 1,2 m. Nước từ ao cấp qua ao nuôi bằng hệ thống mương cấp.
Quá trình gây màu nước cho ao nuôi
Artemia là loài giáp xác có đặc tính dinh dưỡng là ăn lọc không chọn lọc. Thức ăn chủ yếu là những hạt đơn bào, mùn bã hữu cơ có kích thước nhỏ. Do vậy, trong quá trình nuôi khâu tạo màu nước là rất quan trọng. Nhằm tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho Artemia. Quá trình gây màu nước được tiến hành trong ao chứ. Trước khi gây màu ao chứa cần tiến hành diệt cá tạp bằng saponine với liều lượng 4 kg/1.000 m3.
Hiện, phương pháp gây màu khá phổ biến và đem lại hiệu quả là kết hợp phân vô cơ và hữu cơ. Phân vô cơ được chủ yếu là DAP hoặc NPK được sử dụng khi cấp nước đầy vào ao chứa với lượng 3 – 5 kg/1.000 m3, phân hữu cơ được sử dụng là phân gà với liều lượng 5 kg/1.000 m3/ngày, không nên lạm dụng vì dễ gây ô nhiễm. Nước ao nuôi Artemia nên có màu xanh nhạt, độ trong ao nuôi đạt 15 – 20 cm.
Mật độ thả nuôi
Trước khi thả giống, ao nuôi Artemia cần đáp ứng các điều kiện kỹ thuật như sau: mặt ao được vệ sinh cẩn thận cho sạch rong, bừa mềm, mương bao được sên vét kỹ. Cấp nước vào ao nuôi đảm bảo mực nước tối thiểu 0,8 m; độ mặn 80 – 100‰, nhiệt độ 28 – 350C. Mật độ thả nuôi 700 – 800 g trứng khô/ha (25.000 Nauplii/m2). Trứng được ấp trong vòng 18 – 20h sẽ được thả vào ao nuôi. Nên thả giống vào sáng sớm hoặc chiều mát. Tránh những ngày thời tiết không thuận lợi. Lưu ý, khi điều kiện môi trường không thuận lợi Artemia sẽ đẻ con, không đẻ trứng làm giảm hiệu quả kinh tế của vụ nuôi.
Thức ăn và quy trình chăm sóc
Tiến hành bừa ao 2 – 3 ngày/lần nhằm ngăn chặn rong đáy phát triển. Cấp nước hàng ngày để cấp thức ăn và tăng dần mực nước ao nuôi. Lượng nước cấp tùy thuộc lượng nước và độ mặn ao nuôi, điều kiện thời tiết, nhiệt độ. Thông thường cấp 0,5 – 2 cm/ngày. Cách cấp: làm các rãnh cho nước vào một cách từ từ, tránh bơm trực tiếp hoặc cấp nhanh dễ gây sốc môi trường ảnh hưởng không tốt đến việc đẻ trứng của Artemia. Định kỳ 7 ngày/lần bón Dimetine và zeolite (tỷ lệ 1:1). Liều lượng 20 kg/1.000 m3 để hạn chế sự ô nhiễm của ao nuôi.
Ngoài thức ăn là tảo được cấp theo nước, trong giai đoạn thu trứng nên bổ sung nguồn thức ăn từ bột cá với liều lượng 100 – 150 g/1.000 m3/ngày bằng cách tạt đều ở những Artemia tập trung nhiều.
Thu hoạch sản phẩm
Sau khi thả nuôi được 17 – 20 ngày, Artemia bắt đầu đẻ trứng. Bạn có thể tiến hành thu hoạch. Thời gian thu hoạch kéo dài 50 – 60 ngày. Trứng Artemia được lọc sạch cặn bã và bảo quản trong nước muối bão hòa. Sau đó sấy khô và đóng gói thành phẩm.
Thường Artemia sau 15 – 18 ngày là có thể thu tỉa. Vì trong bể lúc này có Nauplii Artemia, nếu không tiến hành thu sẽ dẫn tới hiện tượng hao hụt số lượng do sự cạnh tranh về môi trường sống và thức ăn. Đồng thời giảm hiện tượng Artemia bị túm thành từng túm buộc lại với nhau trong bể nuôi. Thu tỉa lâu nhất đến hết ngày thứ 40 phải hoàn thiện. Thu hoạch lúc trời mát, khoảng 5 – 6 giờ sáng là thuận lợi nhất. Sau khi thu Artemia sinh khối đem rửa sạch và sử dụng vào các mục đích khác nhau. Năng suất sinh khối có thể đạt 3,3 – 3,5 kg/10 m2. Lượng Artemia sinh khối càng nhiều càng có hiệu quả cao trong việc sử dụng. Nhằm hạn chế ấu trùng thủy sản ăn nhau khi đến giai đoạn lớn.
