Bệnh giun chỉ ở vịt là bệnh do ký sinh trùng Avioserpen Taiwana gây ra. Bệnh lây lan chủ yếu qua đường ăn uống, chúng ăn các loài giáp xác đã chứa sẵn ấu trùng trứng giun chỉ. Khi vào ruột, ấu trùng được giải phóng và di chuyển lên cổ, hầu, hàm, ống chân và các bộ phận khác của cơ thể để xây tổ và ký sinh. Ở đó, chúng phát triển thành những con trưởng thành, tạo ra những cục u và những vết sưng tấy có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Bệnh thường gặp ở các vùng nắng nóng, vùng nhiệt đới Đông Nam Á như Việt Nam, Campuchia, Đài Loan,… Bệnh giun chỉ không phải là bệnh có thể làm chết số lượng lớn, nhưng nếu vịt bị mắc bệnh, thì sẽ chậm lớn, còi cọc, không phát triển được, dần dần sẽ gây thiệt hại lớn về kinh tế của người chăn nuôi. Bà con nên tìm hiểu kỹ bệnh giun chỉ ở vịt để đảm bảo vật nuôi của mình không bị nhiễm bệnh.
Bệnh giun chỉ ở vịt là gì?
Bệnh giun chỉ ở vịt hay con gọi là bệnh u bướu vịt gây ra bởi Avioserpen Taiwana. Đây là một loại ký sinh trùng khu trú dưới da cổ, hầu, đùi… của vịt tạo thành các khối u. Chính điều này làm cho vịt chậm lớn, còi cọc do mất chất dinh dưỡng, đồng thời với những khối u to dưới hầu, cổ chèn ép làm vịt khó thở, khó tiêu hoá, các trường hợp nặng có thể dẫn đến chết. Bệnh thường gặp vào mùa hè, lưu hành ở vùng nhiệt đới Đông Nam Á.
Avioserpen Taiwana là một loại ký sinh trùng khu trú dưới da cổ, hầu, đùi… của vịt tạo thành các khối u. Hình dạng của chúng giống như những sợi chỉ nhỏ dài khoảng 1,2 – 8 cm, ngang khoảng 0,08 – 0,15 mm, đằng trước và đằng sau thu nhỏ. Giun chỉ ký sinh trong mô dưới da, tập trung ở vùng dưới hai hàm dưới và gây viêm tạo thành các tổ chức với các mô xung quanh thành thực quản và dày lên như một khối u. Với mắt thường ta cũng dễ dàng quan sát thấy từ xa hoặc dùng tay nắn khu vực vùng giữa hai hàm dưới ta cũng có thể thấy cục cứng. Có khi chúng chiếm hết cả vùng hầm dưới xuống đến cổ.
Triệu chứng bệnh giun chỉ ở vịt
Khi mới phát bệnh vịt có triệu chứng, sưng vùng trán, mắt. Sau đó lan dần tới cổ, các bộ phận dưới da, hàm dưới chỗ cuống lưỡi. Một thời gian sau đó vịt gầy, chậm lớn, ăn uống giảm, khó thở nặng. Nếu bệnh xảy ra trên đàn vịt nhỏ, khối u to, rõ, trên diện rộng thì tỷ lệ chết cao. Đối với đàn vịt lớn hơn, mức độ khối u vừa phải cùng với sự can thiệp kịp thời thì tỷ lệ chết sẽ ít hơn. Với loại vịt choai đã lớn, có sức đề kháng tốt, các khối u có thể tự teo đi, tự khỏi bệnh. Tuy nhiên mức độ sinh trưởng sẽ kém so với vịt cùng lứa không nhiễm bệnh. Khi mổ khám các khối u trên thấy nhiều giun chui luồn hỗn độn, khi lấy kẹp lôi ra rất dễ bị đứt.
Biện pháp phòng chống và điều trị
Cách điều trị bệnh giun chỉ ở vịt
Cần theo dõi và phát hiện bệnh càng sớm càng tốt. Khi vịt mắc bệnh có thể can thiệp ngoại khoa, mổ chỗ giun tập trung để lấy ra. Sau đó bôi dung dịch sát trùng ở nồng độ vừa phải như Iodua 2%, NaCl 5%, thuốc tím 0,5%,… Ngoài ra, có thể dùng thuốc tiêm trực tiếp vào khối u như Diphevit, Levamisol theo chỉ định của nhà sản xuất hoặc dùng thuốc tẩy ký sinh trùng Mebendazol… Các cách điều trị như trên thường cho hiệu quả cao.
Biện pháp phòng bệnh
- Tránh không chăn thả vịt ở những nơi có nguồn nước bẩn (cống rãnh, ao tù đọng…).
- Chuồng trại phải bảo đảm vệ sinh, thông thoáng trong và ngoài. Xây nền cao, không gồ ghề, thoát nước tốt, lát gạch hoặc xi măng nhám, chất độn khô sạch. Chọn hướng chuồng trại phù hợp, tránh gió lùa vào mùa đông, thoáng mát vào mùa hè.
- Diện tích phải bảo đảm theo từng giai đoạn của vịt. Ví dụ vịt nuôi chăn thả giai đoạn 1 – 10 tuần tuổi phải là 32 con/m2 chuồng, diện tích chăn thả cần 0,2 ha/100 vịt.
- Sau mỗi lứa vịt phải dọn vệ sinh chuồng nuôi, cọ rửa sạch sẽ, để khô ráo. Sau đó tẩy uế, phun thuốc sát trùng và để trống chuồng 5 – 7 ngày rồi nuôi đợt mới. Nên bố trí nơi cho vịt ăn, uống ở ngoài chuồng để giữ chuồng khô sạch.
