Bệnh tai xanh (PRRS) gây ra bởi một loại virus có tên là Arterivirus và được phát hiện vào năm 1991. Loại virus này rất tương thích với các đại thực bào, đặc biệt là các đại thực bào hoạt động mạnh trong vùng phổi của heo. Heo tai xanh là một trong những bệnh nguy hiểm, dễ lây lan nhanh và dễ tạo thành đại dịch. Vì vậy, trong quá trình chăn nuôi heo bà con nên có những kiến thức cơ bản về nguyên nhân, biểu hiện của bệnh và cách phòng bệnh sao cho hợp lý nhất.
PRRS không còn xa lạ với nhiều người chăn nuôi heo cũng như những người làm trong ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, biểu hiện của bệnh thường không cụ thể và dễ bị nhầm lẫn khi kế phát với các bệnh khác. Để phát hiện sớm bệnh PRRS, người nuôi nên thường xuyên kiểm tra sức khỏe của đàn heo nuôi. Bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ chia sẻ cho bà con các kiến thức của bệnh heo tai xanh và cách phòng trị bệnh.
Nguyên nhân gây bệnh
Hội chứng rối loạn sinh sản và hô hấp ở lợn (PRRS), còn gọi là bệnh tai xanh. Đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút gây ra. Bệnh có tính chất lây lan nhanh, làm chết nhiều lợn khi kế phát với bệnh khác. Đặc trưng của bệnh là gây sảy thai, thai chết lưu ở lợn nái chửa, lợn ốm có triệu chứng điển hình sốt cao trên 40°- 41°C, viêm phổi nặng, đặc biệt là ở lợn con cai sữa. Khi bệnh xảy ra thường gây thiệt hại kinh tế lớn cho người chăn nuôi.
Là bệnh hình thành do virus, heo tai xanh có thể xuất hiện trên bất cứ lứa tuổi heo nào và thường lây lan khá nhanh. Thông thường, thời gian ủ bệnh có thể kéo dài từ vài ngày đến hàng tháng. Sau đó lây lan khắp đàn chỉ trong một tuần nếu không có biện pháp khắc phục kịp thời. Bệnh thường xâm nhập vào heo khỏe thông qua việc tiếp xúc với heo bị bệnh, theo gió hoặc dùng chung dụng cụ chăn nuôi.
Đường truyền lây của bệnh heo tai xanh
Virus có trong dịch mũi, nước bọt, tinh dịch (trong giai đoạn nhiễm trùng máu), phân, nước tiểu và phát tán ra môi trường. Ở lợn mẹ mang trùng, virus có thể lây nhiễm cho bào thai từ giữa thai kỳ trở đi. Ngoài ra, virus cũng được bài thải qua nước bọt và sữa. Lợn trưởng thành có thể bài thải virus trong vòng 14 ngày. Trong khi đó lợn con và lợn choai bài thải virus tới 1-2 tháng. Virus có thể phát tán thông qua các hình thức: vận chuyển lợn mang trùng, theo gió (có thể đi xa tới 3 km), bụi, bọt nước, dụng cụ chăn nuôi và dụng cụ bảo hộ lao động nhiễm trùng, thụ tinh nhân tạo và có thể do một số loài chim hoang.
Triệu chứng của bệnh
Tùy loại heo, độ tuổi heo mà bệnh heo tai xanh cũng có những biểu hiện khác nhau. Với heo nái, một số biểu hiện phổ biến có thể kể đến gồm có chán ăn, mất sữa, đẻ non, heo con có thể chết ngay khi sinh. Với heo con, chúng thường yếu, gầy, bị tiêu chảy, tai có màu tím xanh, da bị phồng rộp,… Tỉ lệ chết ở heo con có thể lên đến 100%. Với heo trưởng thành, biểu hiện bệnh gồm thịt đỏ, mắt đỏ, tai xanh, sốt,…
Dù được chia thành các biểu hiện trên nhưng nhìn chung bệnh heo tai xanh rất khó có thể phát hiện. Bởi bệnh có những biểu hiện tương tự như nhiều bệnh khác. Do đó, ngoài những cách nhận biết theo từng loại heo, bà con cần chú ý đến một số biểu hiện khác. Ví dụ như heo mệt mỏi, khó thở, sốt cao, da đỏ hoặc thâm tím, tai xanh tím,… Khi thấy những biểu hiện này, bà con cần liên hệ với chi cục thú y tại địa phương để có được kết quả kiểm tra chính xác nhất.
Biện pháp phòng bệnh heo tai xanh hiệu quả
Trong quá trình chăn nuôi, tốt nhất bà con hãy áp dụng các phương pháp phòng bệnh. Như luôn giữ môi trường sống cho heo được sạch sẽ, thoáng mát. Hoặc sát trùng chuồng định kỳ 2 tuần một lần, vệ sinh dụng cụ chăn nuôi thường xuyên. Ngoài ra, bà con nên chú ý tiêm phòng cho heo đầy đủ theo định kỳ. Cùng với đó, việc đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho heo là điều vô cùng quan trọng.
Bà con có thể sử dụng men ủ vi sinh NN1 trong việc ủ thức ăn cho heo. Phương pháp này, các vi sinh vật có lợi sẽ có cơ hội phát triển, kích thích heo ăn nhiều; chóng lớn mà còn giúp heo có thể kháng bệnh tốt. Bên cạnh đó, do không tốn công đun nấu, bà con sẽ tiết kiệm được nhiều thời gian trong việc chăn nuôi của mình.
Hiện tại chưa có thuốc đặc trị heo tai xanh
Hiện nay, bệnh heo tai xanh chưa có phương thuốc điều trị đặc hiệu. Nếu để lâu, chúng còn lây lan nhanh khiến ảnh hưởng đến số heo khỏe mạnh cùng đàn hoặc cùng trang trại. Do đó, giải pháp hàng đầu mà bà con cần thực hiện là tiến hành tiêu hủy heo. Heo tai xanh thường xuất hiện thành dịch bệnh. Do đó, nếu địa phương mà bà con đang sinh sống nằm trong ổ dịch. Bà con cần tiến hành cách ly đàn heo nhà mình. Hạn chế để người lạ tiếp xúc với heo khỏe, hạn chế nhập nuôi heo mới. Với heo bệnh, bà con cần tiến hành tiêu hủy, chôn sâu kèm vôi bột để tránh lây lan.
